Alle nieuwsberichten zullen je vast niet ontgaan zijn, maar wij worden als Nederlanders steeds ongezonder. Zo’n twintig organisaties hebben een manifest geschreven waarin een duidelijke boodschap klinkt: we stevenen af op een gezondheidscrisis. Doen we het nou echt zo slecht?
Bijna de helft van alle mannen in Nederland heeft overgewicht, bij de vrouwen ligt dit percentage op 41,3% (1). We eten ongezonder en meer dan de helft van de bevolking voldoet niet aan de beweegrichtlijn (1) (2). Ook geeft 63% van de Nederlanders aan problemen te ervaren met slapen (3). Als gevolg hiervan krijgen steeds meer mensen te maken met chronische ziekten zoals Diabetes Mellitus type 2, hart- en vaatziekten en obesitas. Maar vlak het gevolg van onze leefstijl niet op onze psychische gezondheid: steeds meer mensen kampen met depressie en burn-out. Er zijn aanwijzingen dat een ongezonde leefstijl bijdraagt in het ontwikkelen van een depressie (4).
Hoe komt het dat we met elkaar steeds ongezonder worden?
De industriële revolutie die in 1750 doorzette, zorgde ervoor dat we steeds minder hoefde te bewegen. Productie werd meer en meer geautomatiseerd en we konden ons makkelijker vervoeren zonder al te veel lichamelijke inspanning. Waar veel vrouwen vroeger meer dan twee uur per dag bezig waren met het bereiden van de maaltijden is deze tijd nu beperkt tot achtentwintig minuten. Vrouwen kregen steeds vaker een eigen carrière maar werden alsnog geacht maaltijden op tafel te toveren en voor het gezin te zorgen. Daar werd handig op ingespeeld door het introduceren van kant-en-klaar maaltijden. In de 20e eeuw kwam het concept fastfood steeds meer op de kaart. Voedsel dat goedkoop en gemakkelijk te bereiden is en bovendien ook nog eens heerlijk smaakt! Na de Tweede Wereldoorlog werd de magnetron uitgevonden en het gemak werd steeds groter.
Voedsel werd meer en meer bewerkt, kant- en klare maaltijden te kust en te keur en het mooie van dat alles: het is goedkoop.
In de huidige tijd is 80% van het aanbod in de supermarkt ultra bewerkt voedsel. RTL-nieuws heeft onlangs een artikel geplaatst over de gevolgen van dit bewerkte voedsel (5). Het leidt ertoe dat we er steeds meer van willen eten. We worden als het ware verleid door de smaken, suiker, alle toevoegingen en het gevoel in de mond. Ons dieet bestaat vandaag de dag voor 50% tot 70% uit ultra bewerkt voedsel.
In 2021 verscheen er een artikel van de NOS dat de prijs van gezond eten harder steeg dan die van ongezond voedsel (6). Een zorgelijke ontwikkeling omdat dit het gezonde eten niet in de hand werkt. Vooralsnog zijn er geen plannen van de overheid om dit aan te pakken.
De gevolgen van onze voedingskeuzes zijn niet mals. Van de mensen met diabetes hebben 9 op de 10 diabetes type 2 (7). Diabetes is onder andere het gevolg van ongezond eten en te weinig beweging. Vanwege de grote hoeveelheid glucose die we binnenkrijgen, maakt de alvleesklier veel van het hormoon insuline aanmaken. Uiteindelijk gaat dit niet meer goed en wordt er te weinig insuline aangemaakt of werkt het niet meer goed (8) . Het teveel aan insuline wordt opgeslagen als vet in onze buik, rondom de organen. Hallo zwembandje! Het hebben van diabetes vergroot ook nog eens de kans op het krijgen van andere aandoeningen.
Te veel verzadigd vet leidt tot hart- en vaatziekten. Je aderen slibben dicht wat het risico vergroot op ernstige hartaandoeningen.
Ook zorgt een ongezonde leefstijl ervoor dat het risico op een aantal soorten kanker toeneemt (9).
Ten tweede bewegen we te weinig. Ruim de helft van de Nederlanders voldoet niet aan de beweegrichtlijnen (1). We zitten uren per dag aan ons bureau op het werk en thuis ploffen we op de bank voor de tv. Te weinig beweging verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en de ontwikkeling van obesitas (2).
Een half uur per dag matig intensief bewegen kan echter al veel leed voorkomen en het is ook nog eens goed voor je mentale welzijn!
Als laatste hebben we moeite met slapen en ontspannen. Het aantal mensen met een burn-out stijgt. In 2021 waren er ruim 130 000 nieuwe gevallen van overspannenheid in de huisartsenpraktijken (7) en er zijn 1,3 miljoen werkenden met burn-out klachten (klachten die genoemd worden zijn: veel piekeren, slecht slapen en stress) (8). Dit alles zorgt voor een hoger percentage verzuim bij bedrijven en dat kost ook nog eens veel geld.
Zoals eerder genoemd, slapen veel mensen slecht: ongeveer 63% geeft aan moeite te hebben met slapen (3). Genoeg slaap maar zeker ook een goede kwaliteit van slaap zorgt ervoor dat je lichaam en brein goed herstelt. Je concentratie en geheugen worden beter. Een slechte nachtrust kan op de langere termijn een verhoogd risico geven op het ontstaan van onder andere dementie, beroertes en depressies (3). Een goede nachtrust is dus essentieel en begint al overdag! Binnenkort verschijnt een blog gewijd aan het onderwerp slaap en welke stappen je kunt ondernemen om je slaap te verbeteren.
Nou heb je dit gelezen en denk je… Oh help, wat een doemscenario! Maar wees vooral niet bang: je gezondheid heb je zelf in de hand! Met een aantal (kleine) aanpassingen kun je al een hoop verbetering in je leefstijl bereiken.
Een paar suggesties:
- Eet minder zooi!
- Probeer zoveel mogelijk zelf te koken met onbewerkte, verse producten.
- Maak zelf je kruidenmixen. Heel gemakkelijk en vaak heb je de benodigde kruiden al in je kruidenkast staan.
- Ga bewegen! Je hoeft echt niet gelijk zwetend aan allerlei apparaten in de sportschool te gaan trekken. Start eens met twee keer per week een wandeling en stap goed door.
- Probeer eens te minderen met alcohol en overmatig gebruik van cafeïne. Fijn voor je darmen en je nachtrust.
- Leg je telefoon of laptop wat vaker weg. Alle prikkels die je daarvan krijgt, heb je echt niet nodig.
- Wees eens bewust en geniet van alle kleine gelukmomentjes op een dag. Je zult merken dat je daar een stuk blijer van wordt.
Je hoeft niet meteen te voldoen aan het hele lijstje. Start met één of twee puntjes. Je zult niet gelijk uit elkaar spatten van de energie, maar voor je gezondheid helpen alle kleine beetjes! Tenslotte zijn veranderingen in je leefstijl bedoeld voor de langere termijn en dus duurzaam. Je bent jezelf er later dankbaar voor!
Als je merkt dat je meer hulp nodig hebt bij je leefstijl of gezondheid maar weet je niet zo goed waar te beginnen? Of heb je al een bepaald doel waar je graag aan wil werken?
Bij mij is een kennismaking altijd gratis, welkom!
Kijk op mijn website voor meer informatie of neem contact op.
Bronnenlijst
1. RIVM. Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor; persoonskenmerken. RIVM De zorg voor morgen begint vandaag. [Online] 12 maart 2024. https://statline.rivm.nl/#/RIVM/nl/dataset/50080NED/table?ts=1712750785126.
2. —. Beweegrichtlijnen. Den Haag : RIVM, 2020.
3. Hersenstichting. Hoe slaapt Nederland? Hersenstichting . [Online] z.d. [Citaat van: 10 april 2024.] https://www.hersenstichting.nl/slaap-cijfers/#:~:text=Zo%20geeft%20maar%20liefst%2062,iedereen%20heeft%20evenveel%20slaap%20nodig..
4. Depressiehulp. Levensstijl en depressie. Depressiehulp. [Online] z.d. [Citaat van: 10 april 2024.] https://depressiehulp.be/herstel-levensstijl#:~:text=De%20invloed%20van%20je%20levensstijl,je%20dronk%20te%20veel%20alcohol..
5. RTL nieuws. Granola, drinkyoghurt en broodsalades: ultrabewerkt eten leidt tot ziektes. RTL. [Online] Maart 2024. [Citaat van: 10 april 2024.] https://www.rtl.nl/nieuws/artikel/5437590/wat-ultrabewerkt-voedsel.
6. NOS nieuws. Prijs van gezond eten harder gestegen dan die van snacks en snoep. NOS. [Online] 28 mei 2021. [Citaat van: 10 april 2024.] https://nos.nl/l/2382596.
7. Diabetes Fonds. Diabetes in cijfers. Diabetes Fonds. [Online] z.d. [Citaat van: 10 april 2024.] https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/diabetes-in-het-algemeen/diabetes-in-cijfers?_gl=1*1vye4zw*_up*MQ..&gclid=CjwKCAjw8diwBhAbEiwA7i_sJWY6nxkXWIJs53CZNbivl1IrSToAdeB06WucSCXBKVwVKP-dLHe32xoC-fsQAvD_BwE.
8. LUMC, afdeling Endocrinologie. Diabetes Mellitus type 2. Leids Universitair Medisch Centrum . [Online] z.d. [Citaat van: 16 april 2024.] https://www.lumc.nl/afdelingen/endocrinologie/ziektes-en-aandoeningen/diabetes-mellitus-type-2/#:~:text=Oorzaak,in%20combinatie%20met%20erfelijke%20aanleg..
9. KWF. Voeding die je kans op kanker groter maakt. KWF. [Online] z.d. [Citaat van: 16 april 2024.] https://www.kwf.nl/kanker-voorkomen/ongezonde-voeding.
10. VZ info. Overspannenheid en burn-out . VZ info. [Online] 17 oktober 2023. [Citaat van: 10 april 2024.] https://www.vzinfo.nl/overspannenheid-en-burn-out/leeftijd-en-geslacht.
11. Formanoy, Margriet. Feiten en cijfers over mentale gezondheid en werk. Trimbos Instituut. [Online] z.d. [Citaat van: 10 april 2024.] https://www.trimbos.nl/kennis/mentale-gezondheid-preventie/stress-depressie-burn-out-werk/feiten-cijfers/.